İndüksiyonla sertleştirilmiş bir yüzeyin sertliği genellikle sertlik testleri ile ölçülür. Bu testler, yüzeyin ve yüzeyin altındaki malzemenin sertliğini belirlemek için kullanılır. İndüksiyon sertleştirilmiş bir yüzeyin sertliğini ölçmek için en yaygın yöntemler şunlardır:
Sertlik Ölçüm Yöntemleri
-
Rockwell Sertlik Testi (HRC):
- Nasıl Çalışır: Rockwell sertlik testi, sertleştirilmiş yüzeye bir elmas koni veya çelik bilye indenter uygulayarak ölçüm yapar. İlk olarak hafif bir ön yük uygulanır, ardından ana yük eklenir ve bu yük altında oluşan kalıcı derinlik ölçülür.
- Avantajları: Hızlı ve yaygın bir yöntemdir. HRC (Rockwell C ölçeği) genellikle sertleştirilmiş çelikler için kullanılır.
-
Vickers Sertlik Testi (HV):
- Nasıl Çalışır: Vickers sertlik testi, yüzeye belirli bir yük altında piramidal elmas indenter ile girinti yapar. Girinti diyagonalinin uzunluğu mikroskop altında ölçülür ve Vickers sertlik değeri hesaplanır.
- Avantajları: Çok küçük alanlarda bile ölçüm yapabilir ve geniş bir sertlik aralığında hassas sonuçlar verir.
-
Brinell Sertlik Testi (HB):
- Nasıl Çalışır: Brinell sertlik testi, yüzeye belirli bir yük altında çelik veya karbür bilye indenter ile girinti yapar. Girinti çapı mikroskop altında ölçülür ve Brinell sertlik değeri hesaplanır.
- Avantajları: Daha büyük ve yumuşak malzemeler için uygundur, ancak sertleştirilmiş yüzeylerde hassasiyeti düşüktür.
Sertlik Profili Ölçümü
İndüksiyonla sertleştirilmiş yüzeylerde, sertlik yüzeyden içeriye doğru değişir. Bu nedenle, sertlik profilinin belirlenmesi önemlidir. Sertlik profilini ölçmek için kullanılan yöntemler:
-
Mikrosertlik Testleri (Microhardness Testing):
- Nasıl Çalışır: Mikrosertlik testleri, çok küçük girinti yapan indenterler kullanarak yüzeyin ve alt katmanların sertliğini ölçer. Genellikle Vickers mikrosertlik testi kullanılır.
- Uygulama: Yüzeyden belirli aralıklarla (örneğin 0.1 mm) girinti yapılarak sertlik profili çıkarılır.
-
Yüzeyden Derinlik Profilini Ölçmek:
- Adımlar:
- Kesit Hazırlama: Sertleştirilmiş malzemenin bir kesiti alınır ve yüzey pürüzsüz hale getirilir.
- Girintiler Yapma: Yüzeyden başlayarak belirli derinliklerde (örneğin her 0.1 mm) sertlik testleri yapılır.
- Profil Çıkarma: Her bir noktadaki sertlik değeri ölçülerek sertlik profili oluşturulur. Bu, sertliğin yüzeyden çekirdek kısmına nasıl değiştiğini gösterir.
Sertlik Testi Ekipmanları ve Hazırlıkları
-
Sertlik Test Cihazları:
- Rockwell Test Cihazı: HRC değerleri için.
- Vickers Test Cihazı: HV değerleri ve mikrosertlik ölçümleri için.
- Brinell Test Cihazı: HB değerleri için.
-
Örnek Hazırlama:
- Temizleme ve Taşlama: Ölçüm yapılacak yüzeyin temiz ve düzgün olması gerekir.
- Polisaj: Mikrosertlik testlerinde yüzeyin çok düzgün olması önemlidir.
- Kesit Alma: Sertlik profilini ölçmek için kesit alınmalı ve uygun şekilde hazırlanmalıdır.
Özet
İndüksiyonla sertleştirilmiş bir milin sertliğini ölçmek için Rockwell, Vickers veya Brinell sertlik testleri kullanılabilir. Sertlik profili çıkarılması gerektiğinde mikrosertlik testleri tercih edilir. Her yöntem belirli avantajlar sunar ve uygulama gereksinimlerine göre seçilmelidir
